سیدرضاهاشمی زاده/استان هرمزگان، به دلیل موقعیت استراتژیک، مرزهای طولانی دریایی با کشورهای حاشیه خلیج فارس و نزدیکی به مسیرهای تجارت بین‌المللی، به کانون اصلی و شریان قاچاق سوخت کشور تبدیل شده است. خلافی که از سطح تخلفات خرد عبور کرده و به صورت شبکه های سازمان‌یافته، قدرتمند و بین‌المللی عمل می‌کند.

*ابعاد و ویژگی‌های قاچاق در هرمزگان
حجم قاچاق سوخت در این استان، بزرگترین سهم را در میان استان‌های مرزی دارد و با ویژگی‌های متقاوت شناخته می‌شود.فعالیت‌های قاچاق در هرمزگان دیگر به سوخت‌برهای خرد محدود نیست. نمونه آن انهدام باند “طوفان” است که دارای ۳۵ شبکه سازمان‌یافته زیرمجموعه بود و گردش مالی بیش از ۱۶۷ هزار میلیارد تومان (۱۶۷ همت) داشت.
شبکه‌های قاچاق در این استان اقدام به ایجاد زیرساخت‌های حرفه‌ای می‌کنند؛ از جمله لوله‌کشی‌های چند کیلومتری در عمق خاک یا زیر آب، برای انتقال مستقیم سوخت از خشکی به شناورهای بزرگ در آب‌های دورتر از دید.خریدار اصلی سوخت قاچاق‌شده، عمدتاً شرکت‌های بین‌المللی مستقر در کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند که نشان‌دهنده ابعاد فراملی این جرم است. شواهد نشان می‌دهد این شبکه‌ها با نفوذ در لایه‌های بانکی و همکاری برخی مدیران، اقدام به پولشویی و تطهیر ثروت نامشروع خود می‌کنند.

*ریشه‌های تشدید قاچاق در هرمزگان

عوامل جغرافیایی، اقتصادی و ساختاری خاص این استان، شدت قاچاق را افزایش داده است.وجود جزایر متعدد، خلیج‌های کوچک، و سواحل طولانی فرصت‌های فراوانی را برای بارگیری در نقاط دور از نظارت فراهم می‌کند.حضور لنج‌های تجاری و صیادی (ته‌لنجی) که فعالیت‌های قانونی انجام می‌دهند، به عنوان پوشش برای انتقال سوخت قاچاق استفاده می‌شود.در کنار ثروت عظیم صنایع (نفت، فولاد، بندر)، نرخ بیکاری و فقر در میان بومیان بالا است. این شکاف طبقاتی، انگیزه‌ای قوی برای روی آوردن به فعالیت‌های غیرقانونی مانند قاچاق سوخت ایجاد می‌کند.
* پیامدهای بحران برای استان و کشور
قاچاق سوخت در هرمزگان، آسیب‌های عمیق و گسترده‌ای به دنبال دارد.خروج میلیاردها دلار یارانه سوخت در سال که می‌توانست صرف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های همان استان شود. گرایش به سودآوری سریع قاچاق، منجر به ترک تحصیل دانش‌آموزان و افزایش آسیب‌های اجتماعی در مناطق ساحلی و مرزی شده است .فعالیت سوخت‌برهای غیرمجاز، باعث افزایش حوادث رانندگی مرگبار در جاده‌های جنوب کشور می‌شود. نفوذ باندهای قاچاق با قدرت مالی شگفت‌انگیز (مانند توان پرداخت ۱۱ همت جریمه در کمتر از دو ساعت)، ثبات اقتصادی و مالی کشور را تهدید می‌کند.
مقابله با قاچاق در هرمزگان نیازمند اجرای سریع سامانه‌های هوشمند نظارتی و اصلاحات ساختاری در سهمیه‌بندی است تا انگیزه سودآوری از قاچاق، به طور کامل از بین برود.