فاطمه عروجعلیان بانوی پژوهشگر ایرانی با طراحی «فرمولاسیون نیوزومی قرص گیاهی کندرهش» توانست جایگزینی ایمن و طبیعی برای قرص شیمیایی برنج ارائه دهد؛ محصولی که نقطه عطفی در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از این سم مرگبار است.

این محصول با عنوان «فرمولاسیون نیوزومی قرص گیاهی کندرهش برای کنترل شپشک برنج» توسط شرکت فناوری زیستی “بهرخ” و در قالب طرح فناورانه اختتام‌یافته در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی توسعه یافته است.

به گزارش فارس ، محصول دانش بنیان قرص گیاهی برنج به عنوان دستاوردی ایرانی در دنیا با عنوان «فرمولاسیون نیوزومی قرص گیاهی کندرهش برای کنترل شپشک برنج» توسط یک شرکت فناوری زیستی و در قالب طرح فناورانه اختتام‌یافته با کد ۴٠٣۰۰٩۵در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی توسعه و به ثبت رسیده است.
با وجود ممنوعیت تولید و توزیع قرص شیمیایی برنج از سال ۱۳۸۵، آمارها نشان می‌دهد این سم همچنان عامل صدها مرگ خودخواسته و ناخواسته در کشور است. میانگین سالانه مرگ ناشی از فسفید آلومینیوم از ۶۰۰ مورد عبور کرده و روندی افزایشی دارد.
داده‌های پزشکی قانونی نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲ بین ۵۲۰ تا ۵۶۰ مرگ قطعی ناشی از قرص برنج ثبت شد. این رقم در سال ۱۴۰۳ به حدود ۶۰۰ تا ۶۵۰ مورد رسید که بیانگر رشد ۱۵ درصدی است. پیش‌بینی‌ها برای سال ۱۴۰۴ نیز از عبور آمار از ۷۰۰ مورد حکایت دارد.
تازه‌ترین گزارش سازمان غذا و دارو نشان می‌دهد در پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴، مرگ ناشی از قرص برنج و سایر سموم ۱۸.۶ درصد از کل موارد فوت ناشی از مسمومیت را تشکیل داده است که استان‌های تهران، مازندران، گیلان، اردبیل و کرج بیشترین موارد را به خود اختصاص داده‌اند.
فاطمه عروجعلیان، محقق اصلی این طرح می‌گوید قرص گیاهی کندرهش به دلیل استفاده از گیاهان دارویی فاقد سم و اثر مخرب است که این محصول در آزمایش‌ها توانسته بیش از ۹۵ درصد شپشک‌های برنج را از بین ببرد و به دلیل نیاز همگانی به نگهداری برنج، از آمادگی بالای پذیرش اجتماعی و اقتصادی برخوردار است.
بی‌بی فاطمه حقیرالسادات پژوهشگر و مخترع یزدی نیز این دستاورد را علاوه بر جایگاه علمی و تولید نوآورانه ملی، اختراعی با اثرات مؤثر در جامعه دانست و گفت: متأسفانه قرص شیمیایی برنج با هزینه بسیار ناچیز در بسیاری از فروشگاه‌ها و عطاری‌ها دردسترس بوده و همواره شاهد اثرات منفی آن به‌ویژه در آسیب‌های اجتماعی هستیم که جایگزینی این قرص گیاهی حل این مسئله را نیز به همراه دارد.
این دستاورد دانش‌بنیان می‌تواند الگویی موفق در بهره‌گیری از ظرفیت گیاهان دارویی برای ارتقای سلامت جامعه و توانمندسازی ملی در تولید محصولات مؤثر باشد و جایگزینی قرص گیاهی به‌جای قرص شیمیایی برنج نه‌تنها جان صدها نفر را نجات خواهد داد، بلکه گامی مهم در حمایت از تولیدات داخلی و کاهش معضلات اجتماعی به شمار می‌رود.