کشتار جاده ای در هرمزگان
سیدرضا هاشمی زاده/روزنامه نگار
کشتار روزانه و فاجعه‌بار مردم عادی در جاده‌ها و معابر روستایی و…، پیامد مستقیم و خونین فعالیت شبکه‌های قاچاق سوخت در استان هرمزگان است. این استان، با وجود موقعیت استراتژیک و مرزهای آبی گسترده که آن را به کانون اصلی قاچاق سوخت دریایی تبدیل کرده، اکنون صحنه‌ی تاخت و تاز خودروهای متخلف موسوم به سوخت‌کش های قاچاق بر شده است. این خودروها به بمب‌های متحرکی تبدیل شده‌اند که در طول سال تا صدها نفر را به کام مرگ می‌کشند و خانواده ها را داغدار می‌سازند. این فاجعه انسانی در جاده‌های روستایی و مناطق شرقی و غربی هرمزگان به یک کابوس تبدیل شده است . پرسش جدی این است خون جان‌های از دست رفته بر گردن کیست ؟

هرمزگان،کانون قاچاق، صحنه‌ی کشتار

حجم قاچاق در هرمزگان، که حدود ۱۵ درصد از کل قاچاق سوخت کشور را شامل می‌شود، عمدتاً از طریق دریا و لنگرگاه‌های غیرمجاز انجام می‌شود، اما حمل و نقل زمینی آن، بلای جان مردم شده است. این کشتار در سراسر استان، به‌ویژه در مناطق شرقی و غربی هرمزگان و در جاده‌های روستایی اطراف سواحل، به شکلی وحشتناک خودنمایی می‌کند. سوخت‌کش‌ها با حرکت‌های جنون‌آمیز، سرعت‌های بالا و بی‌توجهی کامل به قانون، معابر روستایی و شهری را به میدان تاخت و تاز خود تبدیل کرده‌اند. به دلیل ماهیت محموله (بنزین یا گازوئیل)، تصادفات منجر به آتش‌سوزی‌های مهیب می‌شود که اغلب سرنشینان خودروهای مقابل را به کام مرگ می‌کشد و صدها خانواده در هرمزگان را داغدار می‌کند. این خودروها چیزی جز بمب‌های ساعتی متحرک نیستند که هر لحظه امکان انفجار و قربانی گرفتن از مردم بی‌گناه را دارند. منشأ و پشت پرده این کشتار، باندهای سازمان‌یافته قاچاق سوخت هستند که باید به شکل فوریتی با آن‌ها برخورد سفت و سختی شود
با وجود آشکار بودن این فاجعه در جاده‌های هرمزگان، عملکرد متولیان دراین زمینه با سکوت معنادار و سؤالات جدی مواجه است. گویا دست‌اندرکاران امر، موضوع از بین رفتن صدها جان کوچک و بزرگ مردم در این روستاها و جاده‌ها را نادیده گرفته‌اند و اراده‌ای جدی برای حل این موضوع ندارند. خون این قربانیان به نوعی بر گردن افرادی است که دست‌اندرکار بوده و کار مثبتی در جهت حل این موضوع یا برخورد با شبکه‌های مافیایی قاچاق سوخت انجام نمی‌دهند.

تأثیر قاچاق سوخت بر ناترازی انرژی در هرمزگان
قاچاق سوخت (به‌ویژه گازوئیل) علاوه بر کشتار مردم در جاده‌ها، اثرات مخربی بر ناترازی انرژی و تولید برق در استان هرمزگان دارد، زیرا این استان یک قطب بزرگ صنعتی، نیروگاهی، و مصرف‌کننده عمده انرژی است. بخش قابل توجهی از گازوئیل قاچاق، ابتدا به عنوان سهمیه سوخت به نیروگاه‌ها، صنایع، و مصرف‌کنندگان بزرگ اختصاص داده می‌شود. کمبود نظارت دقیق بر میترینگ (اندازه‌گیری) و راندمان واقعی مصرف در این مراکز، باعث می‌شود بخشی از گازوئیل تحویلی به صورت غیرمجاز به باندهای قاچاق فروخته شده یا از سیستم خارج شود. نیروگاه‌های استان هرمزگان (مانند نیروگاه بندرعباس) برای تولید برق، به سوخت فسیلی (گازوئیل یا مازوت) نیاز دارند. قاچاق سوخت، ذخایر سوختی نیروگاه‌ها را کاهش می‌دهد و در نتیجه، در فصول اوج مصرف (تابستان)، نیروگاه‌ها با کمبود سوخت مواجه شده و تولید برق محدود می‌شود. این امر مستقیماً به خاموشی‌های مکرر در استان و حتی شبکه‌های برق کشور منجر می‌گردد. شبکه‌های قاچاق با نفوذ در زنجیره‌ی توزیع، سوخت را از مراکز عمده مصرف (نیروگاه‌ها، لنج‌ها، صنایع تعطیل) بیرون برده و به خریداران حارجی می فروشند. این نفوذ، توزیع انرژی را برای مصارف واقعی غیرشفاف و ناکارآمد می‌سازد و چرخه ناترازی را تشدید می‌کند.

راهکارهای مقابله با قاچاق سوخت

برای متوقف کردن این چرخه کشتار در هرمزگان، نیاز به یک عملیات قاطع و ضربتی است.
• برخورد بسیار قاطع با رانندگان متخلف و باندهای اصلی که این خودروها را پشتیبانی مالی و لجستیکی می‌کنند و دستگیری و محاکمه فوری عوامل فساد در بدنه توزیع سوخت.
• باید جاده‌ها، به‌ویژه معابر روستایی و مسیرهای تردد سوخت‌کش‌ها، با استفاده از تدابیر انتظامی و امنیتی به‌گونه‌ای ناامن شوند که سوخت‌کش‌ها نتوانند به راحتی به جان مردم بیفتند.
• در کنار برخوردهای قضایی، اصلاح ساختارهای اقتصادی و کاهش جذابیت سود نجومی قاچاق می‌تواند ریشه این پدیده را خشک کند و از تبدیل شدن خودروهای ساده به ماشین‌های کشتار جلوگیری نماید.
قتل‌عام جاده‌ای مردم بی‌گناه هرمزگان توسط سوخت‌کش‌ها، دیگر یک معضل منطقه‌ای نیست، بلکه یک فاجعه انسانی، امنیتی و استراتژیک است که ریشه در فساد شبکه‌های سازمان‌یافته قاچاق سوخت دارد.

خون صدها جان از دست رفته در جاده‌های شرقی و غربی هرمزگان، به‌طور مستقیم بر گردن متولیانی است که با قصور در برخورد قاطع و عدم اراده جدی برای خشکاندن سرچشمه‌های فساد، این “بمب‌های ساعتی متحرک” را به حال خود رها کرده‌اند.