مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، یکی از حوزه های مغفول در اقتصاد ایران است که توجه ویژه به آن می تواند اقتصاد کشور را دگرگون کند.به گزارش نماد اقتصاد، این مناطق با محدوده جغرافیایی مشخص در مبادی ورودی یا در داخل کشور به منظور جذب سرمایه های خارجی و داخلی و همچنین ایجاد عرصه فعالیت های تولیدی و تجاری جهت افزایش صادرات کالا و ارائه بهینه خدمات برای حضور فعال در بازارهای منطقه ای و بین المللی ایجاد می شوند.در حال حاضر ۱۸ منطقه آزاد و ۷۹ منطقه ویژه اقتصادی مصوب داریم که ۴۸ مورد از آن فعال است. ایجاد شرایط خاص برای کشف و استراتژی نوین برای توسعه و گسترش منطقه به منظور افزایش تولید و صادرات و جذب سرمایه های خارجی و داخلی از مهم ترین اهداف ایجاد منطقه آزاد و ویژه اقتصادی است.اما در شرایط فعلی اقتصادی کشور، مناطق آزاد با چالش های بسیاری مواجه هستند و از طرف مسئولین مورد بی مهری قرار می گیرند.مناطق آزاد این امکان را دارند که اقتصاد کشور را از اتکا به نفت بی نیاز کنند، اما متاسفانه این مناطق بودجه دولتی ندارند و دولت تنها یکسری امکانات اولیه برای فعالین تجاری در نظر گرفته است.اهداف تعیین شده برای مناطق آزاد در راستای توسعه منافع ملی می باشند و نکته اصلی این است که در مناطق آزاد سرمایه گذارهای اصلی، بخش خصوصی هستند و تنها معافیت مالیاتی و گمرکی (آنهم اگر مشمول تغییر قوانین شبانه نشوند) برای جذب و ماندگاری آنها کافی نیست.نبود مدیریت یکپارچه در مناطق، پایبند نبودن و اجرایی نشدن کامل تکالیف قانونی، مشکلات ترانزیتی و حمایت های پایدار، سرمایه گذاران خصوصی را دلسرد می کند. از جهتی یکی از دلایل اصلی که مناطق ویژه اقتصادی با شکست مواجه می شوند، عدم توجه به آمایش سرزمین است.