به گزارش پایگاه خبری مردم کیش، عدم ثبات مدیریتی در کیش طی سال‌های اخیر، به یکی از معضلات جدی و اصلی این منطقه تبدیل گشته است چنانچه خطبه‌های بسیاری در نمازهای جمعه‌ی کیش، سخنرانی‌های مدیریت‌های نهادهای مختلف‌ جزیره، تیترهای جراید برخط و کاغذی، گلایه‌ی نمایندگان بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران کیش به همین موضوع پرداخته‌اند و در کمتر از دوهفته پیش از برکناری مدیرعامل سازمان توسط خبرنگار همین رسانه نیز در نشست خبری با مشاور عالی مناطق آزاد کشور و رئیس جمهور مطرح شد و عبدالملکی صراحتا اعلام کرده بود: “چنین اتفاقی (تغییرات مدیریتی در مناطق آزاد بعد از تغییر دبیر) این‌بار نخواهد افتاد”. و البته افتاد! به همین مناسبت با دوتن از سرمایه‌گذاران قدیمی کیش به گفتگو نشسته‌ایم تا ویژگی‌ها و معیارهای لازم مدیرعامل سازمان منطقه‌ی آزاد کیش را از نگاه ایشان جویا شویم.

تعیین و تبیین جایگاه مدیرعامل، بیش و پیش از ویژگی‌های او اهمیت دارد

محسن قریب دبیرکل انجمن سرمایه‌گذاران و کارآفرینان کیش و فعال گردشگری در گفتگوی اختصاصی با هفته‌نامه‌ی دنیای کیش اظهار داشت: ویژگی‌های یک مدیر ارشد اجرایی در قالب‌های مختلفی قابل بررسی است. در وهله‌ی اول باید به وظایف آنان که چندوجهی است اشاره کرد که در راهبری یک مجموعه‌ی بزرگ مانند سازمان موردتوجه قرار می‌گیرد. این مدیر پیش و بیش از هر کاری باید جایگاه خود را تعیین و تبیین نماید و بداند چه مسئولیتی به عهده دارد؟ حیطه‌ی وظایف‌ش چیست و اهداف سازمان تحت اداره‌اش شامل چه مواردی می‌شود و تمام این موارد را تحلیل نماید.
تجزیه‌ و تحلیل دورنمای سازمان تحت اداره‌ی مدیر نیز، مورد بعدی است که باید به آن بیاندیشد و بداند که با امکانات، ماموریت‌ها و اهداف ترسیم‌شده به کجا باید برسد و دورنمای کوتاه‌مدت، بلندمدت درازمدت خود را شناسایی نمونده و به آن واقف شود. پس از آن نیز باید منابع لازم برای تحقق استراتژی‌هایش را تامین نماید و شیوه‌های پیدا کردن منابع از جمله نکات مهمی است که می‌تواند یک مدیر را در دورنمای ترسیم‌شده یاری نماید. بعد از این مرحله هم مدیر باید به شناسایی موفق‌ترین شیوه‌های موجود بپردازد تا بتواند مجموعه‌ی خود را با سهولت و سرعت بیشتر به مقصد نهایی برساند و این چهار وظیفه به عنوان وظایف اصلی هر مدیر ارشدی مطرح می‌شود.
بحث در خصوص جزیره کیش و بررسی شاخصه‌های لازم مدیر آن به دو بخش تقسیم می‌شود، اول شاخصه‌های کلی و کشوری مانند اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی و مواردی از این دست؛ اما شاخصه‌های اصلی و جزئی‌ای که در جزیره و متفاوت با سایر مناطق کشور با توجه به قانون‌مندی ترسیم‌شده توسط قانون‌گذار شامل موارد بیش‌تر و مهم‌تری می‌گردد، کیش، کشوری کوچک و امیرنشین است که مسئولیت اداره‌ی ۲۵ وزارتخانه‌ را با مدیرانی که اختیارات آن را طبق ماده۶۵ قانون احکام دائمی دریافت کرده است، به عهده دارد پس چونان رییس‌جمهور انگاشته می‌شود. پس چنین مدیری باید یک مدیر اجرایی با سابقه‌ی مدیریتی حداقلی در کشور در یکی از مناصب بالادستی نظام و در وزیر و استاندار؛ و آگاه و دارای تجربه در فراز و فرودهای مدیریتی کشور باشد و این اول لازمه‌ی یک مدیر ارشد در کیش محسوب می‌شود. یک مدیر تازه‌کار، مدیر آمده از دل مجلس، مدیر توصیه‌شده از جایی و مانند آن به هیچ وجه دارای صلاحیت برای منصب مدیریت جزیره کیش نیست.
شاخصه‌ی دوم، داشتن توان مدیریتی مثبت و قابل قبول است، مدیری که برای کیش انتخاب می‌شود باید حتما به عنوان یک مدیر ارشد کشوری، امتحان‌پس‌داده و دارای محک و امتیاز مثبت ملموس باشد.
شاخصه‌ی سوم نیز آشنایی مدیر کیش به امور بین‌الملل به‌ویژه در حوزه‌ی اقتصادی و اشراف کامل به سایر مناطق آزاد دنیا است؛ تا بتواند از تمام تجارب روز جهان بهره بگیرد و توانایی ارتباط نزدیک با مدیران ارشد بین‌الملل را داشته باشد.
نکته‌ی چهارم نیز شامل این می‌شود که چهره‌ای شناخته‌شده در کشور به عنوان مدیر کیش انتخاب گردد تا بتواند گلیم جزیره را از آب بیرون بکشد و برای مجلس، دولت و قوه‌ی قضاییه نام‌آشنا بوده و امکان طرح مشکلات در این جوامع و نیل به خروجی را داشته باشد. و نیروهای دست چندم اداری که همیشه پشت درهای بسته می‌ماند، کیش را به اهداف‌اش نزدیک نخواهد کرد.
پنجمین شاخصه‌ی یک مدیر سازمان کیش نیز، تخصص وی در یکی از رشته‌های مورداهمیت در کیش مانند مالی،آی‌تی، بانک، بورس یا بیمه است تا بتواند به نحو احسن در بخش‌های اقتصادی رهبری کند.
انگیزه، شاخصه‌ی بعدی چنین مدیری است. انگیزه‌ی این که مدیری بیاید تا کیش را ظرف سه سال مدیریت کرده و گامی بلند در مسیر نیل به اهداف‌اش یاری نماید نه این که مانند آنچه در سال‌های اخیر مشاهده کردیم، جزیره را صرفا پلکانی جهت پرش خودش به پست‌های بالاتر تلقی نماید.
ویژگی دیگر چنین مدیری، “شفافیت” در تمام بخش‌های منطقه و کشوری است چرا که کیش حواشی بسیاری در مباحث اقتصادی، مباحث واگذاری زمین، مجوزها و مانند آن دارد و حتما باید پنجره‌ای واحد جهت وقوف مردم به تصمیم‌گیری‌های کلان ایجاد گردد.
دادا بودن “روحیه‌ی تعامل حداکثری با بخش خصوصی” نیز دیگر ویژگی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش است چرا که کیش با بودجه‌ی بخش خصوصی و نه دولتی ساخته شده است و همه‌ی منابع کیش حتی آنها که در اختیار سازمان است تماما توسط بخش خصوصی ساخته و تامین شده است لذا اگر مدیرعامل توان تعامل با این بخش را نداشته باشد در عموم فعالیت‌هایش ناموفق خواهد بود.
ویژگی دیگری که یک مدیر ارشد منطقه آزاد باید داشته باشد، “آینده‌نگری و برنامه” است، این که بداند در کجا قرار گرفته و برنامه‌ی سه‌ساله‌اش در حوزه‌ی گردشگری، صنعت، تجارت و بازرگانی چگونه است. این‌ موارد باید ویژگی‌های غالب یک مدیرعامل باشد نه این که در اتاق‌اش نشسته و مبتلا به روزمرگی و صرفا پاسخگویی به ارباب‌رجوع باشد.
مدیر سازمان باید حتما دارای “امکانات و روحیه توانمندسازی مجموعه‌ی تحت رهبری” و “توان سازماندهی” باشد تا بتواند به حداکثر خروجی و بهره‌وری از توانمندی‌های موجود برسد و بتواند تورم نیروی مازاد فاحش سازمان و تامین حقوق پرسنل را که معضل اصلی سازمان و باعث خودمشغولی آن شده است، رفع نماید. و این مستلزم “توانایی ساماندهی و کارآمد کردن سازمان” است.
ویژگی بعدی نیز شامل “داشتن آمادگی برای تغییر” می‌شود، چرا که در دنیایی با اتفاقات و رویدادهای جدید هرروزه‌ مواجهیم و در شرایطی که نسل هفتم مناطق آزاد در دنیا در حال شکل‌گیری است نمی‌توان در گذشته ماند و درجا زد؛ چنانچه ما هنوز در نسل اول و نهایتا دوم مانده و نتوانسته‌ایم به‌روز شویم و این تغییرات، تدبیر و سرعت ملموس تدابیر مدیرعامل را نیازمند است تا بتوان به روز شد.
“دارا بودن مهارت‌های نرم” هم از جمله ویژگی‌های مهم برای هر مدیری است که در کیش نیز ضروری می‌نماید، گوش دادن، برقراری ارتباط موثر با مردم، ارباب‌رجوع و صاحبان جراید از جمله‌ی این مهارت‌ها و بسیار مهم است. انعطاف‌پذیری در مواجهه با اتفاقات جامعه نیز در مقوله‌ی همین مهارت‌ها قرار می‌گیرد.
“اتخاذ تصمیم سریع و صریح در شرایط سخت و دشوار” نیز ویژگی مهم موردنیاز مدیرعامل سازمان منطقه‌ی آزاد کیش است. بحران مسکن که امروز کیش را گریبان‌گیر کرده است با مدیریت فلج تحلیلی و تفکر بیش‌ازحد درباره‌ی یک تصمیم قابل‌رفع نیست چنانچه با حضور سه مدیرعامل گذشته هیچ تصمیم عاجل و سازنده‌ای در این خصوص اخذ و اجرا نشد.
مورد بعدی “توانایی کنترل و پایش فرآیندها” است. در هر سازمانی اهدافی متصور است که با عملکردها دچار انحراف می‌شود و مدیر سازمان باید بتواند این انحرافات را مشاهده، تحلیل و اصلاح نماید. اما متاسفانه توانایی کنترل و پایش انحرافات در دوره‌های قبلی وجود نداشته است.
ویژگی دیگری که برای یک مدیرعامل می‌توام برشمرد، “توانایی مدیریت کلان عملیات و نظارت عالیه بر آن” است. کیش دارای پروژه‌های بزرگی مانند فرودگاهی، بندرگاهی، توسعه‌ی فضاها و مانند آن است که مدیریت کلان و نظارت عالیه‌ی مدیر را می‌طلبد تا معضلات و انحرافات موجود با تشخیص داده و تحلیل شوند و منابع لازم تامین گردد تا پروژه از زمان‌بندی خود خارج نگردد.

از پایان ریاست‌جمهوری خاتمی، مسیر مناطق آزاد منحرف و قانون‌شکنی شد
در ادامه‌ی این گفت‌وگو، پای صحبت‌های حسین‌ شیرازی‌منش، دبیر سندیکای صاحبان صنایع کیش نشستیم. این فعال گردشگری با ابراز تاسف از شرایط موجود گفت: در سال‌های گذشته شاهد زیرپا گذاشته شدن قوانین مناطق آزاد بوده‌ایم و همان‌طور، مدیرانی که با سلایق شخصی انتخاب شده‌اند. از سال ۱۳۸۴ و پایان ریاست‌جمهوری آقای خاتمی به‌بعد دچار این مشکل شده‌ایم چرا که بعد آن اختیارات به دبیرخانه‌ی وقت (بقایی) رسید و در هرصورت باعث تغییر مسیر و ابتلا به عدم ثابت مدیریتی گشتیم چنانچه آقایان شایسته، مددی، کریمی، محبی و عامری به‌ترتیب بیست و هشت، چهارده، هشت، یازده و بیست‌و‌شش ماه مدیریت کردند و بالاترین مدت زمان مدیریت بعد از آن متعلق به مونسان با چهارسال مدیریت بود که بعد از آن نیز دوباره دچار عدم بی‌ثباتی و شاهد مدیریت انصاری‌لاری، مظفری، آهنگران، لواسانی، کشاورز به‌مدت حدود سیزده، بیست‌وسه، دوازده، چهار! و اکنون ده ماه بودیم؛ پس عملا بحث ویژگی‌های مدیریت‌عامل از حیز فایده خارج است و صرفا باید به این اندیشید که هر مدیرعاملی که به کیش می‌آید بتواند از قوانین مناطق آزاد دفاع و آن را اجرا نماید که متاسفانه با ورود دبیرخانه به تمامی مسائل نمی‌توان امیدی به آن داشت چنانچه شاهد هستیم که عبدالملکی بدون چنین اختیاری! مدیرعامل کیش را که از رئیس‌جمهور حکم دارد، برکنار می‌کند! و به جای وی سرپرست معرفی می‌کند و با چنین بی‌قانونی‌هایی دیگر هیچ فرقی نمی‌کند چه کسی به عنوان مدیرعامل برای کیش انتخاب شود و صرفا باید نگران انتخاب “چه کسی برای دبیرخانه!” و عدم رعایت قوانین کشوری باشیم.
در هرصورت برای دانستن ویژگی‌های یک مدیرعامل موفق کافی است نگاهی به مدیریت آقایان یزدان‌پناه و قاسمی و مدیرانی در دل مردم مانند کریمی و مددی داشت اما طی سال‌های گذشته فقط ثبات‌مدیریتی را در دو دوره شاهد بودیم و درخصوص ویژگی‌های این مدیریت، به “آگاهی به قوانین مناطق آزاد” بسنده می‌کنیم. خلاصه‌ی کلام این است که هر مدیری به کیش می‌آید اقتدار کافی برای اجرای قوانین مناطق آزاد و مقابله با مواد نافی آن داشته باشد.